336/1

KISWAHILI

Karatasi Ya Kwanza

Saa Mbili

                                   YAAKA EXAMINATIONS

                              Uganda Certificate Of Education

                                                      KISWAHILI

Karatasi Ya Kwanza

Saa Mbili

MAAGIZO KWA WATAHINIWA

Karatasi hii ina sehemu mbili A na B Jibu mswali mawili kwa ujumla

Katika sehemu A kuna maswali mawili. Chagua swali moja Sehemu B ni ya lazima

Majibu yote yaandikwe kwenye karatasi uliyopewa Swali la ziada halitasahihishwa

SEHEMU A: UTUNZI WA INSHA AMA

1. Changamoto za Mazingira
   Mazingira ni urithi muhimu kwa jamii yote. Hata hivyo, uharibifu wa mazingira kama ukataji miti na uchafuzi wa vyanzo vya maji ni matatizo makubwa. Andika barua kwa rafiki yako anayeishi mjini Kampala ukimweleza jinsi anavyoweza kuchangia utunzaji wa mazingira na umuhimu wa kufanya hivyo.
   (Alama 40)

AU

2. Teknolojia na Maendeleo
   Teknolojia imekuwa na mchango mkubwa katika maisha yetu ya kila siku, kuanzia mawasiliano hadi elimu na biashara. Andika insha ukielezea jinsi teknolojia inavyoweza kutumika kwa faida ya jamii na changamoto zinazoweza kuibuka kutokana na matumizi yake mabaya.
   (Alama 40)

SEHEMU B: UFUPISHO

Kwa maneno kati ya 65-70, fupisha habari hii kwa kutoa umuhimu wa michezo katika jamii.
(Alama 20)

UMUHIMU WA MICHEZO

Michezo ina nafasi muhimu katika kuleta afya na ushirikiano miongoni mwa jamii. Inawasaidia watu kuwa na mwili wenye afya na akili timamu. Michezo kama vile mpira wa miguu, riadha, na netiboli hujenga umoja na husaidia kupunguza msongo wa mawazo. Zaidi ya hayo, michezo ni chanzo cha ajira kwa vijana wengi ambao hawakupata fursa ya elimu ya juu. Vilevile, michezo huimarisha uchumi wa nchi kwa kutoa fursa za biashara wakati wa matukio makubwa kama mashindano ya kimataifa. Kwa ujumla, michezo inachangia sana katika kuimarisha afya na uchumi wa jamii, na pia kukuza utamaduni na urafiki baina ya watu wa mataifa mbalimbali.

MARKING GUIDE TO THE ABOVE TASKS

SEHEMU A: UTUNZI WA INSHA

1. Changamoto za Mazingira
Katika insha hii, barua kwa rafiki anayeishi Kampala inapaswa kuelezea athari za uharibifu wa mazingira kama vile ukataji miti, uchafuzi wa maji, na uzalishaji wa taka. Itakuwa muhimu kutoa mapendekezo kuhusu jinsi ya kuhifadhi mazingira, kwa mfano, kupanda miti, kuepuka matumizi ya plastiki, na kusafisha maeneo ya umma.

2. Teknolojia na Maendeleo
Insha hii inapaswa kuzungumzia faida za teknolojia katika sekta mbalimbali kama vile mawasiliano, biashara, na elimu. Changamoto zinazohusiana na teknolojia, kama vile matumizi mabaya ya mitandao ya kijamii au wizi wa mitandaoni, pia zinapaswa kujadiliwa. Hatua za kushughulikia changamoto hizi zinaweza kujumuisha elimu kuhusu usalama wa mtandaoni na matumizi ya sheria kali.

SEHEMU B: UFUPISHO
UMUHIMU WA MICHEZO
Habari hii inaweza kufupishwa kwa kuelezea kwamba michezo huleta afya, ajira, na umoja. Ni njia ya kujenga urafiki na kuimarisha uchumi wa nchi. Michezo pia husaidia kupunguza msongo wa mawazo na kuongeza afya ya akili. Hivyo, michezo inachangia sana maendeleo ya kijamii na kiuchumi.